Innowacja pedagogiczna
,,Dwujęzyczne Dzieci”
Autor: Urszula Rogalewska
Grupa wiekowa: 3-4 latki; 5-6 latki
Placówka: Przedszkole nr 2 ,,Kraina Wesołej Zabawy” w Koninie
I. WSTĘP
Innowacja oparta jest na założeniach znowelizowanej podstawy programowej wychowania przedszkolnego określonej w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego; innowacja przeznaczona jest dla dzieci w wieku przedszkolnym od 3 do 6 lat. W przygotowywaniu innowacji wzięte pod uwagę zostały aspekty takie jak specyfika rozwoju dzieci w wieku przedszkolnym, ich możliwości, zainteresowania oraz praktyczne doświadczenia w pracy z małymi dziećmi. Dodatkowym atutem innowacji jest jej codzienna realizacja przy współpracy ze wszystkimi nauczycielami zatrudnionymi w przedszkolu.
II. Główne założenia innowacji
Biorąc pod uwagę charakterystykę wieku dziecięcego innowacja ,,Dwujęzyczne Dzieci” kładzie nacisk na muzykę i zabawę. Wspomniane elementy w sposób naturalny wprowadzają dzieci w świat języka obcego. Treści nauczania dobrane zostały w taki sposób, aby odpowiadały poziomowi intelektualnemu i emocjonalnemu oraz zainteresowaniom dzieci. Zostały one również uporządkowane w obrębie bloków tematycznych, gdyż dzieci szybciej kojarzą słowa i struktury z określonym tematem. Zakres tematów dotyczy bezpośrednio dzieci i ich otoczenia. Zarówno słownictwo, jak i struktury oraz piosenki powracają do dzieci w pewnym odstępie czasowym, co powoduje utrwalenie danego materiału i lepsze jego przyswojenie.
III. Cele innowacji
Głównymi celami nauczania języka angielskiego dzieci w wieku przedszkolnym jest przede wszystkim stworzenie atmosfery zabawy, która w przypadku najmłodszych uczniów sprzyja nauce, motywowanie, zachęcanie oraz stwarzanie sytuacji sprzyjających odkrywaniu świata, jak i wykorzystywanie naturalnych predyspozycji dziecka do rozwijania umiejętności językowych.
Ponadto innowacja zakłada:
•budzenie zaciekawienia językiem poprzez osłuchanie się (piosenki, filmy);
•kształtowanie podstawowych kompetencji komunikacyjnych;
•poznawanie podstaw materiału językowego, który ma stanowić bazę do dalszej nauki w szkole;
•motywowanie do dalszej nauki języków obcych;
•budzenie chęci do poznawania innych kultur;
•wdrażanie do pracy w grupie;
•rozwijanie inteligencji społecznej dziecka w trakcie zabaw i gier;
•umacnianie wiary dziecka we własne siły i możliwości.
Cele szczegółowe innowacji zakładają, że dziecko uczące się języka angielskiego:
•uczestniczy w zabawach ruchowych, muzycznych, plastycznych;
•rozumie bardzo proste polecenia nauczyciela i na nie reaguje;
•śpiewa poznane piosenki oraz recytuje rymowanki;
•rozumie sens prostych historyjek opowiadanych przez nauczyciela lub wyświetlanych przez niego filmów językowych;
•zna proste wyrażenia oraz zwroty grzecznościowe i ich używa.
W nauczaniu małych dzieci nadrzędną rolę przypisuje się, jednakże rozumieniu ze słuchu. Należy więc pamiętać, aby nie zmuszać dzieci do mówienia, respektując potrzebny im „okres ciszy”.
IV. Sposoby osiągania celów
1.Metody nauczania
Na zajęciach języka angielskiego następuje łączenie poszczególnych metod aktywizujących. Metody te wykorzystują różnorakie elementy dla osiągnięcia celów nauczania. Mowa tu o elementach metody TPR (Total PhysicalResponse) czyli reagowania całym ciałem, elementach metody komunikacyjnej, metody naturalnej i audiolingwalnej oraz dramy.
a)TPR (Total PhysicalResponse)
Biorąc pod uwagę naturalną potrzebę ruchu i zabawy dzieci w wieku przedszkolnym, metoda ta wydaje się być idealna do pracy z taką grupą wiekową. Zakłada ona rozumienie ze słuchu poleceń w języku angielskim i wykonywanie rozumianych czynności. Jest jedną z najlepszych metod, ponieważ aktywizuje u dzieci inteligencję kinestetyczną. Dzieci słuchają poleceń, następnie obserwują ich realizację, a następnie samodzielne naśladują polecenia. Kolejnym etapem jest gotowość wymówienia, a nawet zamiany miejsc z nauczycielem. W metodzie TPR wykorzystuje się liczne materiały autentyczne, zdjęcia, piosenki, rymowanki, etc. Dzieci uczą się struktur i słownictwa poprzez ruch i imitację gestów, kojarzą poszczególne melodie i/lub gesty z materiałem leksykalnym.
b) Metoda Naturalna
Metoda ta zaleca eliminację języka ojczystego z zajęć języka obcego. Kiedy nauczyciel prowadzi zajęcia z użyciem tylko i wyłącznie języka obcego dzieci stają się otoczone językiem angielskim i zaczynają poznawać świat właśnie w tym języku. Ma to bardzo duże znaczenie dla dalszego procesu nauczania, ponieważ dzieci szybciej zaczynają rozumieć język angielski, zaczynają w pewnym stopniu myśleć po angielsku, co ogranicza chęć tłumaczenia wszystkiego z języka angielskiego na polski i odwrotnie.
c) Metoda Komunikacyjna
Metoda komunikacyjna zakłada tworzenie sytuacji jak najbardziej zbliżonych do autentycznych sytuacji, w których mogą kiedyś się znaleźć dzieci, np. zabawa w sklep.
d) Metoda Audiolingwalna
Metoda zakłada stymulowanie rozwoju mowy i poprawnej wymowy w języku obcym. Skupia się ona na wykorzystaniu drylu językowego (wielokrotnego powtarzania), który jest najodpowiedniejszym dla dzieci w wieku 3-6 lat sposobem ćwiczenia słownictwa, struktur gramatycznych, wyrażeń i fraz typowych dla danego języka.
e) Metoda dramy
Drama pozwala poznawać świat za pomocą działania. Elementy danej metody opierają się na naturalnej skłonności człowieka do zabawy i naśladowania. Gry dramowe mające miejsce na zajęciach z języka angielskiego to np. zabawa wymyśloną piłką, udawanie wybranego zwierzęcia, czy też działania w wyobrażonych sytuacjach, np. jesteśmy na łące i gonimy motyle.
2.Przykładowe techniki pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym
Piosenki
Piosenki ułatwiają dzieciom zapamiętywanie nowych słów, struktur lub fraz oraz wspomagają opanowanie mowy. Piosenki wykorzystują naturalną predyspozycję dziecka do przyswajania języka obcego poprzez ruch i zabawę. Ich rytmiczność ułatwia dzieciom zapamiętywanie. Piosenki angażujące aktywność ruchową potęgują efekt uczenia się poprzez doznania wzrokowe, słuchowe, ruchowe oraz werbalne. Wszelkie utwory muzyczne stanowią doskonałą bazę do ćwiczeń dramowych. Dodatkowo mogą zostać wykorzystane jako tło muzyczne dla wszelkich gier, zabaw oraz zajęć przy stoliczkach. Powtarzanie jest kluczem do sukcesu w pracy z piosenkami, dlatego też występują one na każdych zajęciach i włączane są w rutynę przedszkolną. Powtarzanie piosenek na lekcjach, np. piosenki na powitanie i pożegnanie budują w dzieciach poczucie bezpieczeństwa.
Wierszyki rymowanki
Podobnie jak piosenki porządkują zdobywaną przez dzieci wiedzę i utrwalają słownictwo i proste struktury gramatyczne. Fakt, że ich tekst się rymuje dodatkowo wpływa korzystnie na szybkość przyswajania nauczanych treści.
Historyjki
Historie i opowieści mają bardzo duże znaczenie w edukacji dzieci. Dzieci uwielbiają historyjki. Słuchanie ich jest dla nich przyjemne. Dostarczają one dzieciom nie tylko nowe słownictwo, zwroty czy też struktury, ale również wprowadzają kontekst ułatwiający dzieciom zrozumienie znaczenia i zastosowania nowego materiału. Podczas słuchania krótkich historyjek dziecko zapamiętuje całe konstrukcje zdaniowe oraz słownictwo. Odpowiednie zilustrowanie ułatwia zapamiętywanie, zrozumienie i odtwarzanie przez dzieci różnych sytuacji zadaniowych.
Bajki i filmy językowe
W dzisiejszym świecie technologii nie możemy eliminować jej z życia dzieci także na zajęciach języka angielskiego. Należy jednak pamiętać o właściwym doborze wyświetlanych treści, a przede wszystkim o tym, aby oglądanie bajek nie było celem samym w sobie. Zawsze warto podsumować obejrzaną bajkę, co będzie dodatkowym ćwiczeniem skłaniającym dzieci do mówienia w języku angielskim i sprawdzającym ich rozumienie ze słuchu.
Gry i zabawy językowe
Gry i zabawy motywują dzieci do nauki i tworzą miłą atmosferę na zajęciach. Wszelkie gry i zabawy można stosować w różnych etapach zajęć. Na zajęciach języka obcego wykorzystujemy gry i zabawy ruchowe, z bieganiem, skakaniem, orientacyjno-porządkowe, zgadywanki, memory, prace plastyczno-techniczne. Tego rodzaju zabawy sprzyjają rozwijaniu umiejętności koncentracji, dają możliwość nauki poprzez zabawę i aktywny udział w procesie nauczania.
3.Środki dydaktyczne wspomagające realizację innowacji:
•Sprzęt audiowizualny;
•Płyty CD, DVD z nagraniami MP3 i MP4;
•Karty obrazkowe (flashcards);
•Karty ze scenami historyjek obrazkowych (story cards);
•Plakaty;
•Realne przedmioty;
•Pacynki;
•Książki anglojęzyczne.
V. Treści nauczania
Porozumiewanie się w języku angielskim w różnych sytuacjach życia codziennego oraz wyrażanie swoich myśli i uczuć jest fundamentalnym celem nauczania języka obcego. Aby komunikacja mogła zaistnieć, uczniowie muszą posiąść podstawowe słownictwo, a także przydatne zwroty i wyrażenia funkcjonalne. Przykładowe funkcje komunikacyjne, które mogą być wprowadzane na etapie edukacji przedszkolnej to m.in.:
•Witanie się i żegnanie (Hello, Hi, Goodbye, Seeyou)
•Proszenie i dziękowanie (Give me …, please, Come in, please, Thankyou)
•Przepraszanie i wybaczanie (I’m sorry, Excuse me, It’s O.K.)
•Składanie życzeń okolicznościowych (MerryChristmas, Happy Easter, Happy Birthday)
•Przedstawianie siebie i innych (I’m …, My nameis …., Thisis …)
•Podawanie wieku (I’m…)
•Wypełnianie i wydawanie krótkich poleceń (jump, clapyourhands, open).
•Identyfikowanie zwierząt, przedmiotów (It’s a tiger, Thisis a ball)
•Identyfikowanie miejsca zamieszkania (dom, pokój)
•Liczenie i stosowanie liczb od 1 do 10.
•Odpowiadanie na proste pytania dotyczące tożsamości i rzeczy posiadanych (Howareyou? What’syourname? What’sthis? Isit …? Haveyougot …?Areyouready?)
•Wyrażanie uczuć i upodobań (I like…, I love…)
•Informowanie o stanach emocjonalnych (I’m happy, I’m sad)
•Odpowiadanie na pytania dotyczące pogody (How’s the weather? It’sraining, It’s spring)
• Wyrażanie umiejętności (I canjump/I can’tfly).
ZAPLANOWANA DO ZREALIZOWANIA TEAMTYKA ZAJĘĆ:
W trakcie roku szkolnego dzieci realizują następującą tematykę językową:
WRZESIEŃ: powitanie i pożegnanie, kolory, zabawki, części ciała, czynności;
PAŹDZIERNIK: jesienne skarby, jesienne owoce, warzywa, jesienna pogoda;
LISTOPAD: Święto Dyni, ubrania, liczby, kształty, leśne zwierzęta;
GRUDZIEŃ: zabawki, pomieszczenia w domu, święta Bożego Narodzenia;
STYCZEŃ: urodziny, zimowe sporty, babcia i dziadek, uczucia i emocje;
LUTY: zima, zwierzęta arktyczne, kosmos;
MARZEC: pory roku, dni tygodnia, Dzień Świętego Patryka, pogoda, wiosna;
KWIECIEŃ: Wielkanoc, zwierzęta domowe, zwierzęta wiejskie, dzikie zwierzęta;
MAJ: owady, jedzenie, owoce i warzywa, rodzina, zawody;
CZERWIEC: Tydzień Języka Angielskiego, morskie zwierzęta, środki transportu, wakacje.
Dodatkowo treści nauczania można rozszerzyć o następujące utwory literackie:
– „The Colour Monster” Anna Llenas
– ,,Shark in the park on a windy day” Nick Sharratt
– ,,We’regoing on a bearhunt” Michael Rosen, Helen Oxenbury
– ,,The smallestgift” Peter Reynolds
– ,,Shark in the part atnight” Nick Sharratt
– ,,Where’s Spot?” Eric Hill
– ,,A veryhungry Caterpillar” EricCarle
– ,,Monkey and Me” EmillyGravett
– ,,Shark in the park” Nick Sharratt
– „Blue Chameleon” EmillyGravett
